Іменник / das Substantiv

Утворення множини іменників / Bildung der Pluralform der Substantive

Німецькі іменники утворюють множину за допомогою суфік­сів -е, -en, -ег і без них. Деякі іменники змінюють при цьому кореневу голосну (Umlaut). Усього розрізняють чотири типи ут­ворення множини:

 

І. За допомогою суфікса -е утворюють множину

Чоловічий рід

Середній рід

Жіночий рід

Є типовим для іменників чо­ловічого роду: der Stuhl – die Stühle, der Tag – die Tage

Без умлаута багато іменників (біль­шість односкладо­вих):  Ding, Heft,  Jahr, Meer, Schiff,

Gedicht, Gesetz

та ін.

Але: das Floß –

die Flöße.

Увага: іменники на

-nis подвоюють s у

множині:

das Gefängnis –

die Gefängnisse,

das Ereignis –

die Ereignisse.

 

 

 

 

 

 

3 умлаутом такі односкла­дові іменники:

die Angst, die Axt, die Bank, die Braut, die Brust, die Faust, die Frucht die Gans, die Gruft, die

Hand, die Haut, die Kraft, die Kluft, die Kuh, die Kunst, die Laus, die Luft, die Lust, die Macht, die

Magd, die Maus, die Nacht, die Naht, die Not, die Nuss,

die Sau, die Schnur, die Stadt, die Wand, die Wurst,

die Zunft.

Без умлаута іменники на

-nis, але вони подвоюють -s

у множині:

die Kenntnis – die

Kenntnisse, die Besorgnis

–die Besorgnisse.

 

 II. За допомогою суфікса - en утворюють множину

Чоловічий рід

Середній рід

Жіночий рід

1)усі іменники слаб­кої відміни:

der Held – die Helden;

2)усі іменники, які належать до перехід­ної групи:

3)         der Name – die Namen;  винятки: der Dorn, der Lorbeer, der Mast, der Nachbar, der Schmerz, der See, der Staat, der Stachel, der Strahl, der Vetter, der Nerv, der Muskel;

4)    усі іменники на -or:

der Doktor, der Traktor та ін

Тільки винятки: das Auge, das Bett, das Hemd, das Ende, das Leid, das Herz, das Ohr, das Insekt, das Interesse, das Juwel, das Statut, das Verb.

1) є типовим для іменників жіночого роду: die Tafel – die Tafeln, die Uhr –  die Uhren та ін. Увага: суфікс -n одержують іменники на -е,

-er, -el:  die Tafel – die Tafeln; іменники на -in под­воюють -n: die Lehrerin –  die Lehrerinnen; 2) слова іншомовного походження із суфік­сами -tat, -tion, -ik, -ei, -ie, -schaft, -keit, -heit, -age, -anz, -enz, -ur: die Universität –  die Universitäten.

 

 ІІІ. За допомогою суфікса -er утворюють множину

Чоловічий рід

Середній рід

Жіночий рід

Винятки (з умлаутом):

der Geist, der Gott, der Irrtum, der Leib, der Mann, der Mund, der Rand, der Reichtum, der Strauch, der Vormund, der Wald, der Wurm.

Є типовим для імен­ників середнього роду (з умлаутом):

das Buch  –  die Bücher das Tal  –  die Täler das Ei  –  dieEier.

Жоден іменник жіно­чого роду.

 

Особливі випадки утворення множини: суфікс –s

Чоловічий рід

Середній рід

Жіночий рід

der Chef, der Park, der Klub, der Militär, der Tank, der Vati, der Opa, der Krimi, der Boulevard, der Sputnik, der Anorak.

das Cafe, das Auto, das Hotel, das Kino, das Komitee, das Komma, das Porträt, das Sofa, das Echo.

die Mutti, die Oma, die Kamera.

 

ПРИМІТКИ

Чоловічий рід

З умлаутом чи без: іменники на -er, -el, n

  • der Vater  –  die Väter, der Apfel  –  die Äpfel, der Garten  –  die Gärten, aber: der Adler  –  die Adler.

Середній рід

Без умлаута іменники на: -er, -el, -en, -chen, -lein та на -e з префік­сом ge-:

  • das Messer  –  die Messer, das Mädchen  –  die Mädchen, das Gebäude  –  die Gebäude.

Винятки

  • der Kasus  –  die Kasus, der Krokus  –  die Krokus, der Rebus  –  die Rebusse, der Modus  –  die Modi, der Terminus  –  die Termini, der Typus  –  die Typen.

Іменники на -a, -um, -ium втрачають у множині -а, -um та одержують суфікс -en:

  • das Auditorium  –  Auditorien, das Drama  –  die Dramen.

Так само: das Datum, das Dogma, das Individuum, das Laboratorium, das Museum, das Stadion, das Stadium, das Technikum, das Thema, das Zentrum. Утворення множини деяких іменників слід запам'ятовувати: das Studio  –  die Studien das Genus  –  die Genera das Tempus  –  die Tempora das Klima  –  die Klimata. Деякі слова іншомовного походжен­ня утворюють множину за допомогою суфікса -іеn: das Adverb, das Adverbial, das Kapital, das Material, das Mineral, das Partizip, das Prinzip, das Numerale.соби: Indikativ (дійсний), Imperativ (наказовий) і Konjunktiv (умовний).

Бережна В.В., Пантелєєва С. В. Довідник старшокласника та абітурієнта. Німецька мова. – Х.: ТОРСІНГ ПЛЮС, 2006. – 336 с.